لینک کوتاه:
منتقدان اجرای ارزش یابی توصیفی در ایران لطفا بخوانید:
این برگه همه ساله برای هر دانشآموز تکمیل شده تا:
1- کارایی و مفید بودن نظام یاددهی یادگیری که به قابلیت و توانایی یادگیری دانشآموزان را بسنجد.
2- توانایی‌ها و قابلیت‌های دانشآموز را به بهترین نحو ممکن ارزشیابی کند
.
3- کارنامه به مدت پنج سال جهت دسترسی به کارنامه تحصیلی دانشآموزان نگهداری می‌شود.
در برگه یا کارنامه تحصیلی موارد قابل ثبت در مورد هر دانشآموز بدین شرح است:
• نتایج مربوط به هر موضوع درسی؛
• نتایج مربوط به فعالیتهای خاص،
• وقایع رفتار فردی و اجتماعی؛
• رفتارهای موردی که مشاوره و راهنمایی را می‌طلبد؛
• چگونگی حضور و غیاب دانشآموز در مدرسه و کلاس درس.
ثبت نتایج یادگیری در هر موضوع درسی به سه صورت: سنجش با ملاک مطلق، سنجش با ملاک نسبی و سنجش ویژگیهای فردی دانشآموز انجاممی‌شود.
توصیف چگونگی این سنجش‌ها بدین شرح است:
• آموخته‌های مربوط به موضوع‌های درسی که با ملاک مطلق(آنچه که باید آموخته شود)، ملاکی که هر سال برای هر پایه تحصیلی تعیین می‌شود، مورد سنجش قرار می‌گیرد. این سنجش چهار بار از سن پنج تا شانزده سال با توجه به هدفهای هر یک از سطوح چهارگانه صورت می‌گیرد.
• ارزشیابی به شیوه مقایسه‌ای و استفاده از ملاک نسبی.
• نظر معلم با استفاده از شیوه مشخص؛ در این روش عقاید و نظرهای معلم در مورد توانایی‌ها و ویژگیهای خاص دانشآموز ثبت می‌شود.
نظام نوین ارزشیابی به ارزش علایق و استعدادهای دانشآموزان براییادگیری و مطالعه، تفکر، تمرین، انجام کار و داشتن احساسی از قضاوت در مورد خود، ارج می‌نهد. برای انجام امور مربوط به ارزشیابی، معلمان فعالیتهای دانشآموزان را زیرنظر می‌گیرند، تمرین‌ها و کارهای آنان را مشاهده و نتایج آزمونهای درسی آنها را بررسی می‌کنند. از سوی دیگر، هر مدرسه نتایج کار دانشآموزان را یا به منزل آنها برای اولیا می‌فرستند و یا در یک جلسه حضوری به اطلاع آنان می‌رسانند. نهایت براساس ارزشیابی که به عمل آمده، هر مدرسه برنامه جبرانی و راهنمایی خاص خود را تنظیممی‌کند. این برنامه باید به کمیسیون و یا هیئت آموزشی مدرسه ارائه شود.
با این ایده نو درباره توانایی یادگیری، تمام مدارس در سراسر کشور ژاپن می‌توانند در جهت‌های مختلف؛ از راهنمایی فرد دانشآموز گرفته تا تقویت تجربه‌های یادگیری رشد یابنده، و یا ارائه وظایف مختلف مانند حل مسئله، مشارکت فعال و تدریس گروهی موجبات ارتقای سطح آموزش را فراهم می‌کنند.
روش‌هایی که معلمان در مدارس ژاپنی در ارزشیابی به کار می‌برند، به گونه‌ای است که این معلمان را از سایر معلمان در کشورهای دیگر متمایز می‌کند. ارزشیابی از برنامه‌های آموزشی، محتوای کتابهای درسی و ضوابط اجرایی آموزش و پرورش در ژاپن، به طور مستمر انجام می‌گیرد، ولی امتحان‌های مرسوم برای ارزشیابی کار دانشآموز به عنوان شرط لازم عبور از یک پایه به پایه بالاتر وجود ندارد. هر معلم بنابر شیوه‌هایی که به این منظور به کار می‌برد، نتایجی به دست می‌آورد که آن را در پرونده تحصیلی دانشآموز ثبت می‌کند. پرونده تحصیلی1 هر دانشآموز شامل نظرات معلم، مشاوران و راهنمایان تحصیلی مدرسه است و میزان درسهای گذرانده و فعالیتهای اجتماعی دانشآموز در آن ثبت می‌شود.
بازتاب مناسب فعالیتهای دانشآموزان در کلاس درس و خودارزشیابی آنان، مهمترین نقش را در ارزشیابی آموزشی دارد. معلمان در پایان کلاس درس، زمانی را برای دریافت بازخورد، ارزیابی و نظر دانشآموزان نسبت به
کلاس اختصاص می‌دهند. در پایان این کلاس دانشآموزان به صورت انفرادی، عینی و آشکار نظر خود را نسبت به فعالیتهای کلاس درس در دفترچه‌های یادداشت خود می‌نویسند. این یادداشت‌ها پس از کلاس و در پایان یک روزکاری معلم نوشته شده و منبع مهمی برای ارزشیابی فعالیتهای آموزشی به صورت روزانه و یا هفتگی معلم محسوب می‌شود.
مجموعه اطلاعات به دست آمده از این طریق، معلمان را کمک می‌کند تا نه تنها به ارزشیابی فعالیتهای آموزشی کلاسهای خود بپردازند، بلکه امکان ارزیابی از فعالیت‌ها و پیشرفت تحصیلی دانشآموزان را نیز فراهم می‌سازد. در ضمن معلمان با طرح پرسش‌های انتقادی از دانشآموزان می‌خواهند تا آنچه را که برای بهبود فعالیتهای آموزشی کلاس لازم است، بنویسند(کوریتا، 1991 به نقل از سرکارآرانی، 1379).
در مدارس ابتدایی ژاپن ارتقاء از یک پایه به پایه بالاتر و فارغ‌التحصیل شدن دانشآموزان کاملاً براساس آزمونهای داخلی و دیگر سنجش‌ها صورتمی‌گیرد. هیچ آزمون خارجی در این دوره به دانشآموزان ارائه نمی‌شود و به طور قانونی دانشآموزان می‌توانند به پایه بالاتر ارتقاء یابند. در صورتی دانشآموزان به پایه بالاتر وارد نمی‌شوند که بیش از نیمی از ایام سال تحصیلی را در مدرسه حضور نداشته باشند، و یا عملکرد آنان در موضوع‌های درسی رضایت‌بخش نباشد و یا بدرفتاری داشته باشند(کانایا، 1988).
در کشور ژاپن ارزشیابی به صورت مستمر و تکوینی به عمل میآید. علاوه بر آن بر خودارزشیابی دانشآموزان تأکید ویژه می‌شود. از سوی دیگر برای طبقه‌بندی دانشآموزان و ورود آنها به مدارس دوره متوسطه(پایه نهم به بعد) یک آزمون جامع و نسبتاً سختی به عمل میآید. این نوع آزمون برای مدارس دولتی توسط وزارت آموزش و پرورش و برای مدارس خصوصی به وسیله خود مدارس برگزار می‌شود.
اهداف مورد نظر در نظام ارزشیابی ژاپن عبارتند از:
• آگاهی از وضعیت جسمانی و پیشرفت‌های آموزشی
• بررسی کارایی و مفید بودن نظام یاددهی- یادگیری
• سنجش توانایی‌ها و قابلیت‌های دانشآموزان
• جمع‌آوری اطلاعات درمورد موفقیت‌های تحصیلی رشد و توسعه دانشآموزان به منظور ارایه بازخورد لازم
• ارزشیابی به عنوان ارتقای سطح آموزش
• طبقه‌بندی دانشآموزان از نظر توان علمی و یادگیری
در ژاپن از چهار نوع ارزشیابی ورودی، تکوینی، پایانی و هماهنگ استفاده می‌شود. در آموزش علوم تجربی به ارزشیابی‌های هماهنگ و مستمر (باتأکید بر ارزشیابی تکوینی) اهمیت ویژه‌ای داده شده است. بیشتر آزمون‌ها وارزشیابی‌ها به صورت کتبی، شفاهی و عملی انجام می‌گیرند. در این ارزشیابی‌ها به هر سه حیطه شناختی، عاطفی و روانی – حرکتی توجه ویژه‌ای می‌شود(منبع قبلی).
درسالهای اخیر نظام ارزشیابی ژاپن دچار تحول شده و با انجام اصلاحاتی ازنوآوریها و شیوه‌های مطلوب ارزشیابی استفاده وسیعی به عمل آمده است. برخی از نوآوریهای نظام ارزشیابی ژاپن عبارتند از:
• حذف امتحان پایانی
• استفاده از ارزشیابی به عنوان اهرم بازخورد
• توجه به تفاوتهای فردی و سنجش آن از طریق نظرمعلم
• تهیه پرونده تحصیلی برای هردانش‌آموز شامل نظرات معلم، مشاوران وراهنمایان تحصیلی، میزان درسهای گذرانده شده و فعالیتهای اجتماعی
• خودارزشیابی و بازتاب فعالیتهای کلاسی دانشآموزان در گروه
• طرح پرسش‌های انتقادی از دانشآموزان به منظور بهبود فعالیتهای آموزشی
• استفاده از مشاهده رفتار دانشآموزان در کلاس درس
منبع: بخشی از طرح پژوهشی «مطالعه تطبیقی استانداردهای آموزش علوم در ایران و چند کشور موفق»، سازمان پژوهش و برنامه‌ریزی آموزش
خانم تقوی میشه در مورد نتیجه پیامد هرچی که اسمشو میذارید از طرح ارزشیابی توصیفی در ایران بگید و اثرات مثبتی که داشته؟ هر طرح متناسب با مردم همون کشوره طرحیه که تونسته داخل اون کشور نتایج مثبتی داشته باشه قرار نیست از هربخشی که از هر طرحی خوشمون اومد بیاریمش و فقط روی اون قسمت مانور بدیم بعد بخوایم از همون قسمتایی ار طرح که خوشمون اومده استفاده کنیم و بعد تظاهرکنیم همه چیز گل و بلبله. این طرح درحال حاضر درایران شکست خورده به چند دلیل احتمالی یک به کل طرح پرداخته نشده و قاطی هم داره از سمت ما همون بخشی که اومده. دو این طرح داخل ایران ممکنه حتی به طور کامل قابل اجرا نباشه متناسب با مردم الان وسطح آگاهی و فرهنگشون و...
بطور کلی قبل ازینکه مثل نوشتن مقاله های غیرمعتبر و کپی سبک ایرانی که داخل ایران با مغزتون فکرکنید یک روش یک الگو چون جایی موفق بوده قرار نیست همه جا جواب بده عوامل محیطی مثل فرهنگ و سطح آگاهی دخیلن دو وقتی طرحی میاد اینقدر کپی هم باید کامل کپیشو از اول تا اخر دید و نتیجشو دید و آزمون و خطا کرد نه فقط همون بخشهای اولیه دو فقط یک الگو نیست که باعث موفقیت میشه امکانات، تجهیزات، نیروی انسانی مناسب، منبع آموزشی مناسب، نظارت و ... هم دخیلن و درآخر یکم روی منطق و استدلالتون کارکنید و باخودتون فکرکنید. سیستم آموزش و پرورش از پایه خرابه.